Oyun Terapisi Nedir?

Uzm. Klinik Psikolog Sena Soydan yazdı…

Bilinen tarihin ilk zamanlarından günümüze kadar dünyanın neresinde olursa olsun çocuklar için ilgi çekici olan ve çocukların evrensel davranışları olarak da değerlendirilebilen oyunla ilgili eski çağlara uzanan bulgular mevcuttur. İlkel insanın hayatı ve doğayı tanımak için kullandığı oyunu, sadece insanlar değil hayvanlar da hayata bağladıklarında hoşlanarak oynarlar ve gelişirler. Dünyanın çeşitli yerlerinde oyuna bakış kültürden kültüre farklılaşmaktadır. Bazı yerlerde desteklenen ancak bu desteğin bazı yerlerde gereksiz görüldüğü oyunun çocuklar için birçok yararının olduğu artık araştırmalarla da desteklenen bir gerçektir.
Yetişkinler için “çalışma” kavramı ile çocuklar için oyun” kavramı eşdeğer öneme sahiptir. Yani yetişkinin “çalışma” aracılığıyla hayatını kazanması gibi çocuk da “oyun” aracılığıyla kişilik, zekâ, beceri gibi yönlerini geliştirmekte ve
bütünleştirmektedir .
Oyun insan hayatının her döneminde görülen ve neredeyse çocukla eşdeğer sayılan bir etkinliği ifade etmektedir. Çocukların hayal gücünü, becerilerini, fiziksel, bilişsel, ve duygusal gücünü geliştirirken yaratıcılıklarını kullanmalarını sağlar. Çocukların özgürce oynadıkları oyun, hayali rolleri ve etkinlikleri bir araya getirir ve çocukların oyun esnasında karar vererek, problem çözerek ve birbirlerinden birçok şey öğrenerek ailelerini ve toplumsal senaryoları canlandırmaları yoluyla sosyal gelişmelerini de destekler. Ayrıca bir çocuk altı yaşına gelene kadar 15.000 saatten daha fazla zamanını oyunda geçirmektedir. Bu nedenle çocukluk döneminde oyun ve oyuncaklar çok önemli bir yer
tutmaktadır. Yani görünen o ki, oyun basit bir ifadeyle bizim ihtiyacımızdır. Bu sebeple oyunu gereksiz yere boş zaman doldurma olarak görmemeli ,oyunun çocuklarımızın kendini ifade ettiği doğal dünyaları olduğunu farketmeliyiz.
Oyunun çocuğun gelişimini sağlayan en ideal ortam olduğunu anlamalı, bu konuda çocuklarımızı oyun oynamaya teşvik etmeli ve aynı zamanda onlarla oyun oynamayıda ihmal etmemeliyiz. Oyun terapisi, 2-12 yaş aralığındaki çocukların davranışlarını düzenlemelerine, benlik algılarını açıklığa kavuşturmalarına ve sağlıklı ilişkiler kurmalarına
yardımcı olan etkili bir terapidir. Oyun terapisinde çocuklar, terapist ile dinamik bir ilişki içerisine girerler.Bu dinamik ilişki, onların zor ve acı verici deneyimlerini keşfetmelerini, ifade etmelerini ve anlandırmalarını sağlar. Oyun
terapisinde çocuğun içsel dünyasında yaşadığı (korku, öfke, kıskançlık, hayal kırıklığı vs.) yoğun duyguların, çatışmaların oyuncaklara ve oyuna aktarımı gerçekleşir. Böylelikle Oyun terapisi, daha sağlıklı iletişim yolları bulmada,
karsılıklı ilişkiler geliştirmede, dayanıklılığı arttırmada çocuklarımıza yardımcı olur.

Oyun terapisi için içerisinde oyun terapisine özgü oyuncakların ve malzemelerin bulunduğu, çocuğun kendisini huzurlu ve güvende hissedeceği, ferah ve kullanışlı oyun odası olmalıdır. Oyun odasında , çocuğa hiçbir yetişkin ne
yapması gerektiğini söylemez, öneride bulunmaz, yaptığı davranışları kimse eleştirmez, oyun odasında durumu ve kendisini komuta eden çocuğun kendisidir. Çocuk oyun odasında oyuncakları istediği gibi kullanabilir, hemen
her istediğinin yapabilir, kendini serbestçe ifade edebilir, böylece tamamen kabul edildiği hissini yaşar.
Çocuklarda, depresyon, yas, anne baba kaybı, takıntılar, kaygı bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, travma, istismar ve taciz, boşanma, alt ıslatma, kardeş kıskançlığı, duygusal problemler, uyum problemleri, okul problemleri, davranış problemleri, uyku, yeme problemleri, özgüven sorunları, konuşma sorunları (kekemelik, tekrarlayıcı dil, bebek konuşması), sosyal beceri sorunları, arkadaş edinmede güçlük çekme, ve kronik hastalığı olan çocuklarda hastalığa uyum aşamasında oyun terapisinin etkili ve iyileştirici sonuçlarının olduğu yapılan araştırmalarla ortaya koyulmuştur.