Her yıl 2,5 milyondan fazla meme kanseri vakası ortaya çıkıyor

Dünya Sağlık Örgütü, her yıl 2,5 milyondan fazla meme kanseri vakasının ortaya çıktığına işaret ederken, meme kanserinin en az %60’ının erken evrede teşhis edilebilmesi için ülkelere ulusal düzeyde oluşturulmuş programlara odaklanmaları öneriliyor. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, erken teşhisin meme kanserini önlemenin her zaman birincil yolu olduğunu belirterek bu hastalığın risk faktörlerini açıklıyor.

Dünya çapında birçok insan meme kanseriyle mücadele ederken Dünya Sağlık Örgütü, her yıl 2,5 milyondan fazla meme kanseri vakasının ortaya çıktığına işaret ediyor. Bu durum, meme kanserinin yetişkinler arasında en yaygın kanser türü olduğunu gösteriyor. Tüm ülkelerin %95’inde meme kanserinin kadın kanser ölümlerinin birinci veya ikinci nedeni olarak belirlendiği kaydediliyor. Meme kanserinin en az %60’ının erken evrede teşhis edilebilmesi için ise ülkelere ulusal düzeyde oluşturulmuş programlara odaklanmaları öneriliyor. Medicana International Ankara Hastanesi’nde görev yapan Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, meme kanserinin gelişimine etki eden genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerini paylaşarak erken teşhisin önemine dikkat çekiyor.

“Meme kanseri genellikle 50 ila 69 yaş grubunda görülüyor”

Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, “Meme kanseri için birçok risk faktörü tanımlanıyor. Bu faktörlerden bazıları değiştirilebilirken bazıları ise değiştirilemiyor. Örneğin, meme kanserinin risk faktörleri arasında yaşın önemli bir rolü var. Hastalık genellikle 25 yaş altı kadınlarda nadir görülürken, 50 ila 69 yaş grubunda sıklığı artıyor. Yeni meme kanseri vakalarının %50’si bu gruptaki kadınlarda ortaya çıkıyor. Ayrıca, 40 yaş altındaki kadınların sadece %3’ü meme kanserinden dolayı hayatını kaybediyor” dedi.

“Meme kanseri kadınların %5 ila 10’unda genetik yatkınlık bulunuyor”

Ailede meme kanseri öyküsünün bulunmasının riski etkileyen bir faktör olarak öne çıktığını belirten Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, “Anne veya kız kardeş gibi birinci derece akrabada meme kanseri öyküsü varsa, meme kanseri riskini artırabilir. Ancak, meme kanseri tanısı konulan kadınların yalnızca %5 ila 10’unda bilinen bir genetik yatkınlık bulunuyor. Öte yandan, bilinen genetik risk faktörlerinin yokluğunda bile aile öyküsü, bilinmeyen genetik riskin veya ortak çevresel riskin varlığına işaret edebiliyor. Bu nedenle, meme kanseri riskinin değerlendirilmesinde aile öyküsü önemli bir kriterdir” ifadelerini kullandı.

“BRCA mutasyonları, erkeklerde meme kanseri riskini artırabilir”

Dışarıdan alınan hormonlar, sigara, insülin direnci, alkol, kötü kalp damar sağlığı, yüksek kemik yoğunluğu ve saç ürünü kullanımı gibi faktörlerin memekanseri riskini etkileyebileceğini söyleyen Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, “Doğum kontrol hapları ve menopoz sonrası hormon tedavisi kullanımı da meme kanseri riskini artırabilir. Bu risk, sigara içenlerde daha yüksek olabilirken, diyabet ve kötü kalp damar sağlığı da risk faktörleri arasında yer alıyor. Özellikle kimyasal saç düzleştirici ve koyu saç boyası, meme kanserini tetikliyor” diyerek sözlerine şöyle devam etti:

“BRCA1 ve BRCA2 mutasyonları, meme kanseri vakalarının %3 ila 8’inden, ailesel vakaların %15 ila 20’sinden sorumludur. Bu mutasyonlara sahip kadınların yaşam boyu meme kanseri riski %50-80 arasında değişir. BRCA1 mutasyonu taşıyan kadınların yaşam boyu yumurtalık kanserine yakalanma riski ise %40’tır. BRCA2 mutasyonları da erkek meme kanseri riskini artırmanın yanı sıra prostat, pankreas, safra kesesi, safra kanalı ve malign melanom gibi diğer kanser türleriyle de ilişkilidir.”

“Erken teşhis meme kanserini önlemenin her zaman birincil yoludur”

Meme kanseri riskinin çeşitli yollarla azaltılabileceğinin altını çizen Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, “Emzirme, ilk gebelikte 20 yaş altında olma, egzersiz yapma, antiöstrojen tedavi, daha önce risk azaltıcı meme ameliyatı olma, süt tüketimi, rahim ağzı kanseri geçmişi, düşük kemik mineral yoğunluğu, ilk adetin geç yaşta olması, anovulasyon (yumurtlama olmaması) ve erken menopoz meme kanseri riskini azaltabilen etkenler arasında bulunuyor. Elbette, erken teşhis meme kanserini önlemenin birinci yolu olmaya devam ediyor” şeklinde konuştu.

“Tarama müdahalesinin yararları ve zararlarına dikkat edilmeli”

Meme kanserinin teşhis aşaması hakkında merak edilenleri açıklayan Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Özerhan, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Mamografi, ultrasonografi ve manyetik rezonans (MRG) meme kanseri taramasında kullanılan görüntüleme yöntemleri arasında yer alıyor. Mamografi taramasının erken teşhiste faydası da ayrıca kanıtlandığı biliniyor. Ancak, herhangi bir teşhis yönteminde olduğu gibi kanser teşhisindeki tarama tekniklerinin de yararları ve zararları göz önünde bulundurulmalıdır.”