Güneş Lekelerinden Korunmanın Yolu

Güneş lekeleri veya melazma, kadınlarda en sık görülen cilt problemleri arasında yer alıyor. Özellikle yaz aylarında artan güneş lekeleri; bıyık bölgesi, alın ve yanaklarda daha sık ortaya çıkıyor. Alınacak bazı önlemlerle güneş lekelerinden korunmak mümkün olabiliyor.  Yaygın ve çok belirgin olan güneş lekeleri için mezoterapi, gençlik aşıları, PRP yöntemi ve lazerler de etkili olabiliyor. Memorial Ataşehir ve Şişli Hastaneleri Dermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşe Serap Karadağ, güneş lekeleri ve tedavileri hakkında bilgi verdi. 

Yaz aylarında güneş lekeleri artıyor

Kadınlarda en sık görülen cilt problemlerinin başında güneş lekeleri gelmektedir. Deride renk veren hücreler tarafından melanin pigmentinin aşırı üretimine bağlı ortaya çıkmaktadır. Özellikle yazın güneş lekelerinin miktarı ve yoğunluğu artmakta, yazın koyulaşırken kış aylarında hafifleyebilmektedir. Deri rengi koyu olanlarda daha fazla görülse de, açık renk cildi olanlarda da azımsanmayacak oranda görülmektedir. Sıklıkla bıyık bölgesi, alın ve yanaklarda kendini gösterebilmektedir. Hamile kadınlarda hormonlara bağlı sıklığı artabilmekte ve gebelik maskesi ya da kloazma olarak isimlendirilmektedir.  

Televizyon ışığı da leke yapabilir

Leke oluşumunun en önemli nedeni UV ışığı yani güneştir. Ancak, doğum kontrol ilaçları ve hormonal tedavi de leke oluşumunu artırmaktadır. Hipotroidizm ve kullanılan bazı ilaçlar ışıkla etkileşime girerek yani ışık hassasiyeti yaparak leke oluşumunu artırabilmektedir. Ayrıca bazı kozmetik ve cilt bakım ürünleri de deriyi güneşe hassas hale getirerek veya deriyi tahriş ederek leke oluşumunu kolaylaştırabilmektedir. Lekeler sadece güneşe bağlı gelişmeyebilir. LED ışık kaynakları, televizyon, telefon ve bilgisayar gibi ekranlardan maruz kalınan görünür ışık da lekeleri artırabilmektedir. 

Cilt lekeleri için D vitamini desteğini ihmal etmeyin

Yüzde lekelerin görüntüsü birbirine çok benzese de, lekeye neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu nedenle ilk olarak lekenin neye bağlı olduğu dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Güneş lekesi veya gebelik maskesi denilen melazmanın tanısı konulduktan sonra lekenin derinliğine bakılmalıdır. Çünkü lekeler deri katmanlarının farklı derinliklerinde yerleşebilmekte bu da tedaviyi etkilemektedir. Melazma veya güneş lekeleri kronikleşebilirken, gebeliğe veya hormonal tedavilere bağlı oluşanlar gebelik sonrası veya hormonun kesilmesinden sonra daha kısa sürede gerileyebilmektedir. Yüzdeki lekelerin genel olarak beslenmeyle direkt bir bağlantısı olmasa da, D vitamini eksikliği leke oluşumunu tetikleyebilmektedir. Bu nedenle D vitamininden zengin besinleri tüketmek önemlidir. 

Lekelerden korunmak için 12 önlem

1. Güneşten korunmalıdır. Güneş banyolarından ve yazın güneş altında yatmaktan kaçınmalıdır. 
2. Lekeye yatkınlığı olan hastalarda mümkünse doğum kontrol ilaçlarından kaçınılmalıdır
3. Leke oluşumunu tetikleyen ilaçlar, imkan dahilinde, leke yapmayanlarla değiştirilmelidir. 
4. Yüze ağda yapmamalı, ağdadan sonra asla güneşe maruz kalınmamalıdır. 
5. Yüze yazın bazı lazer türleri yaptırmamalı, bu dönemde yüze yapılacak her türlü soyucu peelingten uzak durulmalıdır.
6. Bu konuda uzman olmayan kişiler tarafından uygulanan veya evde yapılan leke çıkarıcı işlemler tam tersi şekilde leke oluşumunu artırabilmektedir, uzak durmalıdır. 
7. Soyucu veya irrite edici uygulamalar sonrası derinin bariyer tabakası yıpranır ve k leke oluşumu kolaylaşabilir. Bu tür işlemlerden kaçınılmalıdır. 
8. Sabah erken saatlerde veya 17.00’ dan sonra denize girmelidir.
9. Dışarı çıkmadan 20 dakika önce güneşten koruyucu sürmeli, 2 saatte bir tekrarlanmalıdır. Denize girdikten veya yüzü yıkadıktan sonra tekrar sürülmelidir.
10. Geniş kenarlı şapkalar takılmalıdır.
11. Dışarı çıkarken meteorolojiye bakılarak UV indeksi takip edilmelidir. 8’in üzerindeyse mümkünse çıkılmamalıdır. 2-8 arasındaysa güneşten iyi korunarak çıkılmalıdır.
12. Uygun güneşten koruyucu kremler kullanılmalıdır. 

Leke tedavisinde aceleci olmayın

Leke tedavisi oldukça sabır isteyen bir süreçtir. Öncelikle lekenin oluşum nedeni ortaya konulmalıdır. Leke görünümü kendiliğinden yavaşça azalabileceği gibi, tedaviyle aylar içinde de gerileyebilir. Ancak tedavi edilmeyen lekeler uzun yıllar devam edebilmektedir. Tedavi olduktan sonra koruyucu önlemler önem taşımaktadır. Leke yapıcı risk faktörlerine maruziyetin devam etmesi, lekelerin tekrar geri gelmesine neden olabilmektedir. Leke tedavisinde birçok ilaç kullanılmaktadır. Ancak bazı ilaçları kullandıktan sonra güneşe maruz kalınmaması gerekmektedir. Bu nedenle leke tedavisinin bir dermatolog eşliğinde yürütülmesi önemlidir. 

Leke tedavisinde kozmetik işlemler de kullanılabilmektedir; 

• Lekeleri azaltmak için yaz ve kış aylarında uygulanabilen mezoterapi- gençlik aşıları bulunmaktadır. PRP yöntemi de lekeyi azaltır.
• Lekeyi azaltan lazer yöntemleri de bulunmaktadır. Bu yöntem kış ve bahar aylarında uygulanabilir. Bazı lazer tiplerinde yazın uygulama yapılması önerilmemektedir. 
• Peelingler de doğru zamanda ve doğru ürünle yapılırsa kış aylarında uygulanan etkili bir leke tedavisi yöntemidir. Ancak mutlaka dermatolog gözetiminde yapılmalıdır. Aksi takdirde derin yapılan işlemler leke oluşumunu daha da artırabilmektedir.