Bebekte Kusma Nedenleri

Kusma, mide içeriğinin istemsiz bir şekilde ağza gelmesi ve dışarı atılması durumudur. İnsanların çoğu hayatlarının bir döneminde kusmayı yaşamışlardır. Kusma, sadece mide ve bağırsakları ilgilendiren bir durum olabileceği gibi birçok hastalık sırasında da görülebilir. Kusmanın en sık görüldüğü dönem bebeklik ve çocukluk dönemidir. Bebeklikte görülen kusmaların bir kısmı ciddi problemlerin göstergesi olabilirken bir kısmı da patolojik olmayan kusmalardır.

Bebeklerde, Beslenme sonrası geğirme ve gaz çıkartma ile beraber az miktarda ağızdan besin gelmesi normal kabul edilebilir Aşırı ağlama ve bağırma sonrası da kusma görülmesi normaldir Bazen aşırı ve inatçı öksürüklerin ardından da kusma gelebilir.

Reflü

Kusma, bebeklerde en sık reflü nedeniyledir. mide giriş kapakçığının gevşek olmasına bağlı olarak mide içeriği önce yemek borusuna oradan da ağza ulaşır. Kusmalar şiddetli olabileceği gibi her yemek sonrası ufak bir miktar agızdan çıkması gibi de olabilir. Bazen sadece az ve sık beslemek, beslenme sonrası dik tutmak ya da eğimli yatak kusmaları durdururken bazı inatçı vakalar ilaç kullanımı gerektirebilir.

Gastroenterit

Kusmanın ardından gastroenterit dediğimiz mide barsak infek da gelebilir. Enfeksiyon etkeni ağızdan alındıktan sonra önce mideyi rahatsız eder ve kusma başlar, enfeksiyon mideden bağırsaklara ilerledikçe kusma azalıp ishal başlayabilir. En bilinenleri rotavirüs, adenovirüs ishalleridir.

İdrar Yolu Enfeksiyonu

hayatın ilk aylarında erkeklerde daha sık görülse de genel olarak kızlarda daha fazladır. Erkek çocuklarda sünnet yaptırmanın idrar yolu enfeksiyonlarını azalttığı düşünülür. Kız çocuklarda özellikle cinsel organın makatla yakın olması ve kaka ile bulaş nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu gelişebilir. Kaka yaptığını fark eder etmez temizlemek, alt temizliğini önden arkaya yapmak önleyici olabilir.

Bakteriyemi

sepsis gibi kanda mikrop varlığı olarak tarif edeceğiniz ciddi durumlarda Ve menenjitlerde da kusma görülür -kafa travmaları ve kafa içinde tümör gibi yer kaplayıcı lezyonlarda kusmalar inatçı ve fışkırtır tarzdadır, bulantı olmaksızın kusmalar olabilir. O nedenle travma sonrasında kusma olup olmadığının takip edilmesi önemlidir.

Kulak enfeksiyonu sırasında bazı bebeklerde kusma görülebilir.

Besin alerjileri de önemli kusma nedenidir. özellikle hayatın ilk 1yılında inek sütü alerjileri besin alerjileri içinde önemli yer tutar, ama ek besinlere geçiş döneminde bebeğin ısrarla aynı yiyeceği reddetmesi ve kusması durumunda da düşünülmelidir.

Cerrahi patolojiler de kusma nedeni olabilir ve bir kısmının acil tanınıp ameliyat ile düzeltilmesi gerekebilir.   Doğumsal anomalilerden mide çıkış yolu darlığı olarak bilinen pylor stenozunda ise hayatın ilk birkaç haftasından 4aylık olan döneme kadar yavaş başlayan kusmalar günler içinde artarak fışkırtır tarzda ve çok sayıda olmaya başlar, hem bağırsaklara yeterli besin ulaşamaması hem de var olanın da atılmasıyla bebek kusmalar sonucunda ciddi elektrolit ve su kaybı yaşar, operasyon mecburidir.

invaginasyon gibi bağırsakların içiçe geçmesi durumunda ve volvulus gibi bağırsağın kendi  etrafında dönüp  kanlanmasını bozmasıyla gelişen durumlarda da çocuk cerrahının bebeği acil görmesi gerekir. Kasık fıtıklarının boğulması durumunda da kusmalar görülebilir.

Bazen bebeğin kusmuğu içerisinde kan görülebilir ve çoğu kez aileler panik olur. Şiddetli kusmalar sonrası yırtıklar nedeniyle kusma genellikle nadirdir. Anne sütü alan bebeklerde kusmada kan en sık annenin memebaşı kanamasının bebek tarafından yutulup sindirilememesiyle kusma ile atılması nedeniyledir.

Bebek güzel kilo alıyorsa, genel durumu iyiyse, bol idrar yapıyorsa ve ek bulgular yoksa genellikle kusma ciddi bir problem değildir. Şüphe varsa yine de çocuk doktorunun görmesi önemlidir.

Acıbadem Göktürk Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı,Uzm. Dr. Duygu Gür Ünal